Magali Villeneuve’ün Buz ve Ateşin Şarkısı serisinin resimli baskısına özel Benjen Stark tasviri
İNAN!
Fantastik edebiyat, “İnanmama duygunu askıya al – Suspend your disbelief” der. Bu iddialı sözü ilk kez 1817’de İngiliz şair, edebiyat eleştirmeni ve filozof Samuel Taylor Coleridge söylemiş. Coleridge’e göre eğer bir yazar, anlattığı fantastik hikâyesine yeteri kadar “merak unsuru ve gerçeklik duygusu” aşılayabilirse, okuyucu da, önündeki metnin inandırıcı olmadığı hakkında söylenmeyi bırakacaktır.
Fantazya dünyasına ilk kez giriş yapacak okuyucuların, “Gerçek hayatta böyle şeyler olmaz. Saçmalamışlar!” dememesi için alışması gereken üç temel şey var:
• Neyin iyi veya doğru olduğuna karar veren eleştirel bakış açınızı bir kenara bırakın.
• İnanılmaza inanın.
• Okuduğunuzdan keyif almak için mantık ve realizm kavramlarından feragat edin.
İnanmaya hazırsanız, fantastik edebiyatı daha iyi anlamak için gelin FABİSAD’a kulak verelim: “Fantastik edebiyatı tanımlamak pek kolay değil, çünkü sözlü edebiyat döneminden, insanlığın öykü anlatma geleneğini oluşturduğu zamanlardan beri var olan “hayal gücü”ne vurgu yapan bir edebiyattan bahsediyoruz. Hangi unsurların fantastik olarak nitelendirileceği de bu yüzden hep tartışmalı olmuştur. Edebiyat eleştirisi alanında birçok farklı teori mevcut. Yine de bugün fantastik dediğimiz kurgu şeklinin 18. yüzyıldan itibaren şekillendiğini söyleyebiliriz. Ancak uzak geçmişteki destanları ve yolculuk öykülerini de başlangıç olarak kabul etmeliyiz. İçinde yaşadığımız dünyaya alternatif üreten bir anlatı olduğunu, bildiğimizi kabul ettiğimiz gerçekliğe karşı bilmediğimiz dünyaların, kahramanların öykülerini ön plana çıkaran; bunu yaparak da bize ayna tutan bir edebi tür olduğunu söyleyebiliriz. Bugün, Türkiye’de fantastik edebiyata ilgi yok diyemeyiz ama ABD ve Avrupa’yla kıyaslandığında eser sayısı, baskı sayısı ve okur kitlesi oldukça sönük kalıyor. Türk edebiyatında fantastik kurgunun önemli bir yeri olduğunu görüyoruz ama ne yazık ki kataloğumuz çok da kapsamlı değil. Yine de 2000’li yıllarda olumlu bir hareketlenme başladığını gözlemlemek mümkün. Fantastik edebiyatın çeşitli türlerinde, örneğin epik fantezi ve şehir fantazyası adı verilen türlerde kitapları yayınlanan tecrübeli yazarların yanında, amatör olarak da bu alanlara eğilen birçok genç yazar adayı var.”