Frankie
DEĞİŞEN DENGELER
Fransa’nın Saint-Paul de Vence şehrindeki La Colombe d’Or otel ve restoranı, sanatçı-restoran iş birliklerinin tarihteki başlangıç noktalarından biri kabul edilebilir. İçerisinde şimdilerde Picasso ve Miró gibi sanatçıların orijinal eserlerini barındıran mekânın, bu sanatçıların hayattayken eserlerini yemek karşılığı kabul ettiği biliniyor. New York’un bir zamanlar en ünlü mekânlarından olan eski Four Seasons restoranının ressam Mark Rothko’yla olan iş birliğiyse, modern sanat tarihinin, hakkında en çok konuşulan yanlış anlaşılmalarından biri adeta. Restoran, 1958’de soyut ekspresyonist ressam Mark Rothko’ya bir resim serisi sipariş etmiş. Rothko, eserlerinin çalışanların odasına asılacağı düşüncesiyle teklifi kabul etmiş fakat hazırlıklar sürerken, resimlerin restoranın ana yemek salonunda yer alacağını öğrenmiş ve zenginlerin yemek yediği bir yerde isminin bulunmasını istemediğini belirterek eserleri teslim etmekten vazgeçmiş. Rothko’nun 1970’deki ölümünden sonra sahipsiz kalan eserler, şimdi Londra’daki Tate Müzesi, Japonya, Sakura’daki Kawamura Anıt Müzesi ve Washington’daki Ulusal Sanat Galerisi’nin koleksiyonlarında bulunuyor.
Bu örneklere baktığımızda, sanat eserlerinin mekânlardaki varlığının, sadece sanatçılar için değil restoranlar için de büyük önem taşıdığını görebiliyoruz. Bir sanatçı için eserlerinin teşhir edilmesinin ne kadar önemli olduğu da ortada. Galericiler veya müzeciler, sanatın kendi mekânlarına ait olduğunu düşünebilirler. Ama özellikle genç veya adını duyurmak isteyen sanatçıların gün geçtikçe bu trende daha sıcak baktığını da göz ardı etmemeliyiz. Hatta artık çoğu sanatçı, tek bir eserin bir mekânın duvarında yıllarca kalıp tozlanmasındansa, belirli aralıklarla değişmesi gerektiğini düşünüyor.
Ülkemizde yeni gelişen bir trend olsa da, uzun yıllardır dünyanın her yerindeki restoranların sanatın bir ucundan tuttuklarını söylemek mümkün. Los Angeles’taki The Ivy, Londra’daki Sketch, Sidney’deki Lucio’s, en büyük sanat destekçilerinden. Hong Kong’daki Bibo’da Banksy, Invader, Obey, Jean-Michel Basquiat, Jeff Koons, Damien Hirst gibi sanatçıların eserleri sergileniyor. Aynı şekilde New York’taki Vandal’da da Hush, Shepard Fairey ve Apex eserlerini görmek mümkün.