Süt dişlerinin en önemli görevi, çocuğun düzgün beslenmesini sağlamaktır. Ayrıca konuşmanın düzgün gelişimi de süt dişlerinin varlığıyla bağlantılıdır. Süt dişleri, kapladıkları alanla kendilerinin yerine gelecek olan kalıcı dişler için yer tutmakta ve yine kalıcı dişler sürerken onlara rehberlik etmektedirler. Süt dişlerinin erken çekimiyle de, bu doğal yer tutuculuk fonksiyonu ne yazık ki ortadan kalkmaktadır.
Biberon Çürüğü Nedir? Özellikle gece uyumadan hemen önce ve uyku sırasında biberonla içilen süt, bebeğin dişlerinde “biberon çürüğü” gelişimine neden olabilmektedir. Bazı aileler sütün besleyici değerini arttırmak için, süte bal, pekmez ya da şeker gibi tatlandırıcılar katarlar. Bu durum “biberon çürüğü” gelişimini daha da hızlandırır. Biberonla verilen süt, uykuya geçildikten sonra dişler üzerinde birikmektedir. Uyku sırasında tükürük salgısı da azaldığından dişler hiçbir şekilde temizlenememekte ve ağızda dişlerin üzerinde daha önceden var olan çürük yapıcı bakterilerin asidik bir ortam oluşturmasına neden olmaktadır. Bu asitler dişlerin tüm yüzeyini kaplayan mine yapısını bozarak, önce tebeşirimsi beyaz renkte lekelerin görülmesine, daha sonra da “biberon çürüğü” olarak tanımlanan sarı-kahverengi renkte çürüklerin oluşmasına neden olmaktadırlar. Ayrıca emziğin, bala reçele ya da pekmeze batırılarak verilmesi de “biberon çürüklerinin” gelişimi açısından etkilidir.
Biberon Çürüğünün Engellenmesi Mümkün müdür? Nelere Dikkat Edilmelidir?
- Bir yaşından itibaren bebeğin biberonla veya anne memesinde uyumasına izin verilmemelidir. Biberondaki süte şeker, bal, pekmez gibi tatlandırıcılar ilave edilmemelidir.
- Dişler, ilk sürmelerinden itibaren beslenme sonrasında temiz ve hafif nemli bir gazlı bezin işaret parmağına sarılmasıyla ya da parmak fırçası yardımıyla temizlenmelidir.
- Bebeğin özellikle ilk yaşından itibaren düzenli olarak pedodonti uzmanına ( çocuk diş hekimi) götürülmesi çocukluk çağı çürüklerinin ( biberon çürükleri) önlenmesi açısından önemlidir. 4. Ara öğünlerde, mümkün olduğunca dişler üzerinde yapışıp kalan karbonhidrat ağırlıklı beslenme yerine lifli besinler sebze, meyve, kuruyemiş tercih edilmelidir.
- 3,5-4 yaşına kadar tükürme refleksi tam gelişmediğinden diş macunsuz ya da pedodonti uzmanının önereceği diş macunları ile dişler fırçalanmalıdır. Diş fırçası mümkün olduğunca küçük başlı ve yumuşak kıllı olmalı ve sıklıkla yenilenmelidir. Fırçalama okul dönemine kadar anne-baba kontrolünde ve onların yardımıyla yapılmalıdır.
- Biberon Çürüğü Tedavi Edilmezse İleri Dönemlerde Ne Gibi Problemler Ortaya Çıkabilir?
- Biberon çürüğünün oluşmasına neden olan bakterilerin zararlı etkileri ile süt dişlerinin yapıları gereği kısa sürede ağrılı bir durum almasına ve iltihaplanmasına neden olur. Gelişen bu diş enfeksiyonları, çocuğun ağrı duymasına özellikle yemek yerken huzursuzlanmasına, düzenli uyku uyumamasına neden olmaktadır. Bu enfeksiyon ayrıca uzun süre devam ederse zaman içerisinde süt dişlerinin altında gelişmekte olan sürekli diş tomurcuklarına da zarar verebilmektedir. Bu duruma bağlı olarak kalıcı dişler sürdüğünde renk ve şekil bozukluğu ile görülebilir.
- Özellikle üst çenedeki kesici dişlerden başlayan, biberon çürüğü bu dişlerde büyük madde kayıplarının meydana gelmesine neden olur. Bu durum çocuğun ağız sağlığının yanı sıra, aynı zamanda çocuğun konuşmasında ve estetik görünümünde problem yaratabilir.
Biberon çürüğü olan çocuk, hiç hazır olmadığı erken dönemde yaşına göre oldukça zor bir tedavi olan kanal tedavisi, dolgu, çekim gibi tedavilerle karşılaşır. Çoğu zaman küçük yaşlarda bu tedavilerin normal diş ünitelerinde yapılabilmesi mümkün olmadığından genel anestezi altında yapılması gerekecektir.
Dt. Zeynep KALYONCU