Arter, Dolapdere’deki yeni binasında yılın son ayında da sergiler, konserler, performanslar, her yaşa yönelik atölyeler, yorumlama etkinlikleri ve film gösterimleriyle çok yönlü ve zengin bir program sunuyor. Arter’de haftanın altı günü, günde iki kez biletli olarak gerçekleşen rehberli sergi turları ve her perşembe günü ücretsiz olarak düzenlenen “Yakın Bakış” başlıklı turlar da Aralık ayı boyunca devam ediyor. Arter, “Uzun Cumartesi” kapsamında Aralık ayının ilk Cumartesi günü de geceyarısına kadar açık olacak.
ETKİNLİKLER
Çeşitli sanat disiplinlerinin yenilikçi örneklerine ve nitelikli yorumlarına yer veren Arter Etkinlik Programı, sahne sanatları, çağdaş ve elektronik müzik, film, performans sanatı ve dijital sanatlar gibi pek çok disiplinden örnekler sunuyor.
Türk caz tarihinde özellikle nefesli çalgıların orkestrasyonu ve düzenlemeleriyle önemli bir yeri olan müzisyen Emin Fındıkoğlu, çekirdeğini nefeslilerin oluşturduğu Emin Fındıkoğlu Beşlisi ile 6 Aralık Cuma akşamı saat 21:00’de Arter’in Sevgi Gönül Oditoryumu’nda bir konser verecek. Vokalde Zeynep Kuyumcu, piyanoda Emin Fındıkoğlu, alto saksofonda Duru Tuna, tenor saksofonda Barış Ertürk ve davulda Ekin Cengizkan’dan oluşan topluluk, Arter’deki performansında genç şarkıcı Zeynep Kuyumcu’nun yorumlarının etrafında kurulu bir repertuarı seslendirecek.
Güher ve Süher Pekinel’in vizyonu ve öncülüğünde hayata geçirilip 12 yıldır yürütülen “Dünya Sahnelerinde Genç Müzisyenler”in yaşam ve enstrüman bursu ile destekleyerek dünya sahnelerine takdim ettiği, Türkiye’den sıra dışı yeteneklere sahip genç müzisyenler de Arter’de izleyicilerle buluşuyor. Türkiye’de klasik müziğin gelişmesi ve yurt dışına açılması konusunda önemli katkıları olan bu kuruluşun yetiştirdiği sanatçılar, klasik müzik severler için kaçırılmayacak bir konser serisi sunacaklar. Serinin üçüncü konserinde, 2018 yılı Hamamatsu Uluslararası Piyano Yarışması’nda birincilikle onurlandırılan piyanist Can Çakmur, 21 Aralık Cumartesi akşamı 21:00’de Sevgi Gönül Oditoryumu’na konuk olacak.
Arter’in Etkinlik Programı Mayıs 2020’ye kadar sürecek bir performans sanatı seçkisi de sunuyor. Selen Ansen’in küratörlüğünü üstlendiği performans programı, Kutlama, Katılma ve Tınlama başlıklarını taşıyan, birbiriyle ilişkili ve ardışık üç bölümden oluşuyor. Mekâna özgü yeni projelerin yanı sıra dünya çapında ilgi gören yapıtları da içeren programın Katılma başlıklı ikinci bölümünün açılışını, sanatçı Kate McIntosh’un Worktable isimli performatif yerleştirmesi yapacak. Brüksel’de yaşayan Yeni Zelandalı sanatçı Kate McIntosh’un, katılımcıları yaratma faaliyeti üzerine düşünmeye davet eden eseri Worktable, 20-21-22 Aralık tarihlerinde Arter’in ziyaret saatleri boyunca Karbon’da deneyimlenebilecek. Katılıma dayalı bu eser, izleyicileri eylem alanına dahil ederek onların belli yönlendirmeler çerçevesinde çeşitli gündelik nesnelere müdahale etmelerini sağlıyor. Gün boyu sürecek ve her 15 dakikada bir dört kişinin katılabileceği performans için biletler Arter’den temin edilebilecek.
ÖĞRENME PROGRAMI
Herkesin yaratıcı sürecin parçası olabileceği bir ortamı mümkün kılmayı amaçlayan Arter’in Öğrenme Programı’nda; kamuya açık olarak düzenlenen konuşmalar, atölye çalışmaları, seminerler ve sergi turlarının yanı sıra yıl boyunca farklı içerik ve yaklaşımlara odaklanan uzun soluklu süreçler de yer alıyor.
YORUMLAMA ETKİNLİKLERİ
Çağdaş sanatı üretildiği bağlam, ziyaretçilerin gündelik deneyimleri ve hayal gücüyle ilişkilendirerek yorumlamaya açan Öğrenme Programı kapsamında her hafta, Arter’de sergilenen yapıtların bağlamını genişletmeyi amaçlayan Yorumlama Etkinlikleri düzenleniyor. Ücretsiz olarak gerçekleşen etkinlikler kapsamında gazeteci ve yazar Mine Söğüt, 5 Aralık Perşembe akşamı 19:00’da Atölye’de “Bir Semtin Aynasında” başlıklı bir konuşma gerçekleştirecek. Söğüt, Arter’in yeni binasının da içinde bulunduğu Dolapdere bölgesinde çalışarak 2010 yılında yazdığı Dolapdere, Kürt Kediler Çingene Kelebekler başlıklı kitabının araştırma ve yazma süreçlerinden bahsedecek ve metni bugünden bakarak değerlendirecek.
Akademisyen ve yazar Ahu Antmen, 14 Aralık Cumartesi saat 16:00’da Sevgi Gönül Oditoryumu’nda “Çağdaşımız Altan Gürman” başlıklı bir konuşma gerçekleştirecek. Arter’in açılış programında yer alan Altan Gürman (1935-1976) retrospektif sergisi, sanatçının pratiğine kapsamlı bir bakış sunuyor. Sergiye eşlik eden yayın için Karton Üzerine Selülozik Boya: “Daha Az Kutsal” Bir Sanat ve Altan Gürman başlıklı bir metin kaleme alan Ahu Antmen, Gürman’ın üretimini bugünden bakarak yorumlayacak.
Konservasyon uzmanı Filiz Kuvvetli, 19 Aralık Perşembe saat 19:00’da Atölye’de gerçekleşecek “Çağdaş Sanat Konservasyonu ve Etiği” başlıklı konuşmasında, çağdaş sanat eserlerinin konservasyon süreçlerinden, Arter Koleksiyonu’nda yer alan yapıtlara da değinerek bahsedecek.
Arter’in açılış programında yer alan Altan Gürman (1935-1976) retrospektif sergisi, sanatçının pratiğine kapsamlı bir bakış sunarken, İstanbul Devlet Güzel Sanatlar Akademisi’nde tüm bölümlerin birinci yıl öğrencilerine ortak bir müfredat öneren ve 1969 yılında faaliyete geçen Temel Sanat Eğitimi Kürsüsü’nün kurucu kadrosunda yer alan sanatçının arşivinde yer alan belgeler de, eğitim yaklaşımını yakında incelemeyi mümkün kılıyor. Gürman’ın sergisinden hareketle, Öğrenme Programı kapsamında düzenlenen bir dizi konuşmada, güncel temel sanat ve tasarım eğitimi yaklaşımları da tartışılıyor. Sanatçı ve eğitmen İnci Eviner, 12 Aralık Perşembe akşamı 19:00’da Atölye’de yapacağı “Öğrenme Sanatı” başlıklı konuşmada farklı bağlamlarda oluşturduğu alternatif sanat eğitimi yaklaşımlarını anlatacak. Eviner, sanat pratiği içinden geliştirdiği ve çağdaş sanat kurumlarında hayata geçirilen alternatif sanatsal araştırma yaklaşımını, Ortak Eylem Aygıtı: Bir Etüt (13. İstanbul Bienali, 2013) ve Ortak Eylem Aygıtı: I Rather Laugh (Basis voor Actuele Kunst, 2017) üzerinden detaylandıracak. 2013 yılından bu yana Okan Üniversitesi Sanat, Tasarım ve Mimarlık Fakültesi’nde renk üzerine ders vermekte olan sanatçı ve eğitmen Dilek Winchester bu bağlamda, 26 Aralık Perşembe akşamı 19:00’da Atölye’de “Akıntıya Karşı” başlıklı bir konuşma gerçekleştirecek. Winchester, “Odağı nesne üretimi olmayan bir sanatçı temel sanat eğitimi derslerine girerse ne olur?” sorusuyla başlayarak temel sanat eğitimi bağlamında atölye ortamında yaratıcı üretim, eleştirel değerlendirme ve grup dinamikleri üzerine konuşacak.
HER YAŞA YÖNELİK ATÖLYELER
Arter’in Öğrenme Programı kapsamında düzenlenen Yetişkin Atölyeleri, sanatçı yürütücülüğünde, yaratıcı süreçleri deneyimleyen katılımcıların kendi ifade dilini sanat yoluyla keşfetmesini amaçlıyor.
Arter’de devam eden ve sanatçının pratiğine kapsamlı bir bakış sunan Altan Gürman sergisi; İstanbul Devlet Güzel Sanatlar Akademisi’nde tüm bölümlerin birinci yıl öğrencilerine ortak bir müfredat öneren ve 1969 yılında faaliyete geçen Temel Sanat Eğitimi Kürsüsü’nün kurucu kadrosunda yer alan sanatçının arşivinde yer alan belgelerle, eğitim yaklaşımını yakından incelemeyi mümkün kılıyor. Arter Öğrenme Programı’nın Yetişkin Atölyeleri kapsamında, Temel Sanat Eğitimi Kürsüsü’nün, görsel dilin gramerini “Yüzey / Biçim – Renk – Doku – Strüktür” başlıkları altında yapılandıran müfredatını, güncel yaklaşımlarla yorumlayan atölye çalışmaları düzenleniyor. Kasım ayında başlayan çalışmalar aralık ayında art arda üç etkinlikle sona erecek.
Sanatçı ve eğitmen Dilek Winchester’in 1 Aralık Pazar günü 13:00’te Atölye’de gerçekleştireceği “Renk” başlıklı atölye çalışmasında, sanat ve tasarım alanında temel bir ifade aracı olan renk, fiziksel ve psikolojik boyutlarıyla hem teorik hem de uygulamalı olarak ele alınacak.
8 Aralık Pazar günü 13:00’te Atölye’de düzenlenecek “Doku” başlıklı çalışmada Arter’in Öğrenme Programı Ekibi katılımcılarla, dokuları farklı duyularla algılamamıza imkân veren egzersizler yapacak. Çalışmada, gündelik hayattaki deneyimler, sanat eserleri ve metinler arasında gezinerek dokulara dair öznel kayıtlar tutulacak ve bu kayıtlar, katılımcılar tarafından kompozisyonlara dönüştürülecek.
Serinin son etkinliği ise, sanatçı ve eğitmen Can Altay’ın 15 Aralık Pazar günü 13:00’te Atölye’de yapacağı “Strüktür/Yapı: Düzenekler ve Ortamlar Düzenlemek” atölye çalışması olacak. Çalışmada, “strüktür/yapı” kendi başına ayakta durmanın ötesinde, bir bağlama oturan, kendini kullanıma açan ve kullanıldıkça biçimlenmeye devam eden bir kavram olarak, toplumsal ve ilişkisel boyutlarıyla ele alınacak.
Yetişkin Atölyeleri kapsamında yönetmen Merve Kayan ise 22 Aralık Pazar günü 13:00’te Atölye’de “Jonas Mekas Anısına” başlıklı bir atölye çalışması yapacak. Amerikan avangart sinemasının öncülerinden Jonas Mekas’ın Almanya’dan Hatıralar (2012) başlıklı videosu ve Karanlığın İçinden İmgeler (2012) başlıklı fotoğraf serisi, Arter’de devam eden Saat Kaç? sergisinde yer alıyor. Sergi paralelinde gerçekleşecek bu atölye çalışmasında, Mekas’ın neredeyse yüz yıla yayılan hayatı içinde, aynı anda bünyesinde var ettiği şiir–kamera–film eleştirisi ve örgütlenme deneyimlerinden örnekler incelenecek. Sonrasında katılımcılar, Mekas’ın anısına spontane bir ‘yürüyüş’ filmi çekecek.
Her cumartesi günü 11:00’de gerçekleşen Çocuk Atölyeleri ise, katılımcıların, çeşitli malzeme ve üretim araçlarıyla karşılaşarak yaratıcı süreçleri deneyimlemeleri amacıyla farklı yaş gruplarına yönelik düzenleniyor.
6-9 yaş grubu çocuklara yönelik “Ailece Sanat: Anlık İzler” başlıklı atölye çalışması, PACE Çocuk Sanat Merkezi Ekibi tarafından 7 Aralık Cumartesi günü Atölye’de gerçekleştirilecek. İnci Furni’nin Bir An İçin Durdu sergisindeki büyük ölçekli desenlerden yola çıkan atölye çalışmasında çocuklar ve aileleri, sergideki eserleri inceleyerek sanatçı ve yaklaşımı hakkında bilgi edinecekler. Ardından, sanatçının deyimiyle “vücut hareketinin bir anlık izi” olan kendi desenlerini yapmaya başlayacaklar.
14 Aralık Cumartesi günü Amy Salsgiver ve Nihal Saruhanlı’nın Perküsyon Odası’nda gerçekleştireceği Perküsyon Atölyesi’nde 8-11 yaş aralığındaki katılımcılar, Arter’de sergilenen bir yapıta, vurmalı çalgılar ve beden perküsyonu ile eşlik edecekler.
Sanatçı Aslı Çavuşoğlu, 21 Aralık Cumartesi günü Atölye’de 8-11 yaş grubu çocuklara yönelik “Taşları Konuşturmak” başlıklı bir atölye çalışması yapacak. Saat Kaç? sergisinde yer alan Taşlar Konuşuyor (2013-2019) isimli eserinde arkeolojik kazılardan çıkan “niteliksiz” ya da “eksik” diye tanımlanarak Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından “etütlük eser” olarak sınıflandırılmış parçaların kopyalarını üreten ve bütünleyen Çavuşoğlu, atölye çalışmasında yapıtta yer alan etütlük eser kopyalarını üç boyutlu baskı ile çoğaltarak, katılımcıların hayal gücüne teslim edecek.
28 Aralık Cumartesi günü ise atölyepikolo’nun kurucuları Aslı Ersoy ve Elif Üngör, Atölye’de 4-6 yaş arası çocuklara yönelik “Hareketli Resimler” başlıklı, tasarım ve bilimi bir araya getiren eğlenceli bir atölye çalışması gerçekleştirecekler. Arter’de yer alan bazı yapıtlara odaklanarak farklı optik araçlarla tanışan çocuklar, görme edimi ve hayal gücünü bir araya getirerek kendi optik oyuncaklarını üretecekler.
Arter Öğrenme Programı’nın uzun soluklu süreçlerinden biri olan ve her biri 8 hafta süren Hareket Atölyeleri, katılımcıların bedenle çalışmaya dair farklı yöntemleri deneyimleyerek hareket alanlarını genişletebileceği çalışmalar sunuyor. Atölye yürütücülüğünü Duygu Güngör, Aslı Öztürk, Mihran Tomasyan, Büşra Firidin ve Melih Kıraç’ın üstlendiği “Çıplak Ayaklar’la Dans” başlıklı çalışma, 18 Aralık’ta başlayıp 8 hafta boyunca her çarşamba 19.00-21.00 saatleri arasında Sevgi Gönül Oditoryumu’nda gerçekleşecek. Çıplak Ayaklar Kumpanyası, 2003’ten bu yana bir dans kumpanyası olarak gösteri sanatları alanındaki üretiminin yanında, düzenli olarak atölyeler düzenliyor ve hareketin gündelik hayatın bir parçası olması üzerine paylaşımda bulunuyor. Kumpanya dansçılarının kendi pratiklerini paylaşacağı atölye, çağdaş dans teknikleri, zihin-beden farkındalığı, doğaçlama ve kompozisyon gibi çalışmalara odaklanacak. Katılımcıların hareketle daha yakın bir ilişki kuracağı süreç, herkesin dahil olabileceği bir oyun alanı kuracak.
FİLM PROGRAMI
Arter’in ekim ayında başlayan Film Programı, düzenli film gösterimleriyle devam ediyor. Film Programı aralık ayında da Arter koleksiyonundan oluşturulan Saat Kaç? ve Kelimeler Pek Gereksiz sergilerine paralel olarak düzenlenen gösterimlere yer veriyor. Sergilerin kavramsal çerçevelerini oluşturan ritim, mekân, kişisel tarih, anlatılar, hafıza, izler, arkeoloji gibi temalar etrafında tasarlanan programın detaylarına Arter internet sitesi üzerinden erişilebilir. Sevgi Gönül Oditoryumu’nda gerçekleşecek film gösterimlerinin biletleri Arter’den temin edilebilir.
ARALIK AYINDA DEVAM EDEN SERGİLER ve REHBERLİ TURLAR
Bir Vehbi Koç Vakfı (VKV) kuruluşu olan Arter, salı, çarşamba, cuma, cumartesi ve pazar günleri 11:00–19:00; perşembe günleri ise 11:00–20:00 saatleri arasında ziyarete açık. Arter sergileri, her ayın ilk cumartesi günü ise “Uzun Cumartesi” kapsamında 11:00–24:00 saatleri arasında ziyaret edilebiliyor. Beş yıl boyunca Arter’in kurumsal sponsorluğunu üstlenen Tüpraş’ın desteği sayesinde sergiler, 2 Ocak 2020’ye kadar ücretsiz olarak gezilebiliyor.
Arter, çağdaş sanat odaklı bir buluşma noktası olarak tasarlanan Dolapdere’deki yeni binasında salı, çarşamba, perşembe, cuma, cumartesi ve pazar günleri 14:00’te ve 17:00’de olmak üzere günde iki kez, bir saat süren rehberli sergi turları gerçekleştiriyor. “Uzun Cumartesi”lerde ise 19:00’da ve 21:00’de ek turlar düzenleniyor. Tüm açılış sergilerini kapsayan rehberli turlara katılmak için biletler Arter’deki Danışma ve Bilet Gişesi’nden temin edilebiliyor.
Arter’de ayrıca, her perşembe akşamı saat 19:00’da, seçili eserleri odağına alan ve bir konu, tema ya da fikir etrafında kurgulanan “Yakın Bakış” başlıklı ücretsiz sergi turları düzenleniyor. Tek bir sergiye odaklanmayan turlar; farklı sergiler bağlamında eş zamanlı olarak sergilenen eserleri birbirine bağlayan ve üretimi konu edilen sanatçıların pratikleri hakkında derinlemesine bilgi içeren bir anlatımı hedefliyor. İçeriği ve üzerine temellendiği eser seçkisi her hafta değişen “Yakın Bakış” turlarında ziyaretçiler, farklı temalar etrafında sanatçıların pratikleri hakkında bilgi sahibi olma imkânı buluyor.
Her cumartesi günü 12:00–13:00 saatleri arasında tüm sergileri kapsayan İngilizce rehberli tur gerçekleştiriliyor.
Farklı yapabilirlikteki ziyaretçilere yönelik Duyu Turları ise her pazar saat 15:00’te gerçekleşiyor. Katılımcıların Arter’de yer alan sergileri beraber yorumlamalarına yönelik olarak düzenlenen işaret dili turları, öncelikli olarak Kelimeler Pek Gereksiz ve Saat Kaç? başlıklı grup sergilerine odaklanıyor.
Açılış programı kapsamında toplam yedi serginin yer aldığı Arter, açılış döneminde 81 sanatçının 158 eserine ev sahipliği yapıyor. Saat Kaç? başlıklı grup sergisi, bellek, zaman ve mekân kavramları etrafında şekilleniyor. Emre Baykal ve Eda Berkmen küratörlüğünde Arter Koleksiyonu’ndan oluşturulan sergide 34 sanatçının 44 eseri yer alıyor. Yine Arter Koleksiyonu’ndan Selen Ansen küratörlüğünde oluşturulan Kelimeler Pek Gereksiz başlıklı grup sergisinde, Türkiye’den ve çeşitli ülkelerden 42 sanatçının 52 eseri sanatseverlerle buluşuyor. Sergi, sanatsal ve yaşamsal süreçler arasında köprü kurarak jest, kalıntı ve iz temaları etrafında kurgulanıyor. Küratörlüğünü Başak Doğa Temür’ün üstlendiği Altan Gürman retrospektif sergisi, 1976 yılında hayatını kaybeden sanatçının 11 yıllık üretimini bir araya getiriyor. Arter Koleksiyonu’ndan oluşturulan sergide, 39 yapıtın yanı sıra sanatçının arşivinden seçilen eskiz, fotoğraf, ders notu, nesne ve dokümanlar da yer alıyor. Ayşe Erkmen’in Beyazımtırak sergisi, sanatçının 1970’lerden bu yana gerçekleştirdiği sanatsal üretim içinden retrospektif bir anlayışla seçilenlerle birlikte, bu sergi için özel olarak tasarlayıp ürettiği yeni işleri bir araya getiriyor. Küratörlüğünü Emre Baykal’ın yaptığı sergi, Erkmen’in Türkiye’deki ilk kurumsal solo sergisi olma niteliği taşıyor. Rosa Barba’nın Gizli Konferans başlıklı kişisel sergisi, sanatçının 2010-2015 yılları arasında Berlin, Roma ve Londra’daki müzelerin eser depolarında çektiği ve Arter Koleksiyonu’nda bulunan üç filminden oluşuyor. İnci Furni’nin, 2014’ten itibaren süregelen Vol. sergilerinin bir devamı niteliğindeki Bir An İçin Durdu başlıklı kişisel sergisi, sanatçının bu sergi için ürettiği yeni işlerini, Eda Berkmen’in küratörlüğünde sanatseverlere sunuyor. Céleste Boursier-Mougenot’nun, Selen Ansen küratörlüğündeki offroad, v.2 başlıklı ses yerleştirmesi ise, dışarıdaki rüzgârın hızı ve yönüyle etkileşim içinde hareket eden üç adet kuyruklu piyanodan oluşuyor.